Viêm phế quản truyền nhiễm IB vẫn tiếp tục là một trong những tác nhân gây bệnh chủ yếu trên gà khắp thế giới, bệnh gây ra thiệt hại kinh tế nặng nề do gà mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh. Trong thực tế, bệnh gây ra chủ yếu ở các khu vực mà gia cầm được nuôi công nghiệp với mật độ cao.
Mặc dù đã có vaccine để kiểm soát bệnh, nhưng IB tiếp tục là một vấn đề khó giải quyết ở hầu hết các vùng chăn nuôi lớn trên thế giới. Một trong những lý do chính của việc này là sự xuất hiện liên tục các biến thể mới của virus. Sự phổ biến của các biến thể IB ở châu Âu đã được công nhận là một vấn đề quan trọng nhất trong kiểm soát bệnh.
Ở nước ta IB được biết đến với mức độ nghiêm trọng rất cao, bệnh xảy ra trên gia cầm với mức độ lây lan nhanh chóng và tỷ lệ chết rất cao.
– Vật chủ là gia cầm mọi lứa tuổi nhưng mẫn cảm nhất là gà.
– Virus xâm nhập vào cơ thể theo đường truyền ngang, không truyền từ mẹ sang con, nhưng trong quá trình ấp nở virus có thể thông qua dụng cụ ấp nở và xâm nhập vào gà con mới nở.
– Virus ủ bệnh 18 – 36 giờ.
– Bệnh tích chủ yếu xảy ra trên đường tiết niệu và sinh dục của gà.
Các dấu hiệu lâm sàng của bệnh
Virus cũng gây ra các dấu hiệu lâm sàng trên đường hô hấp tuy nhiên mức độ trầm trọng không cao.
– Gà giảm ăn, giảm uống, gà đứng tụm lại, ít di chuyển.
– Tỷ lệ chết rất cao và nhanh chóng có đàn lên tới 100% nếu kế phát thêm các bệnh khác.
– Có những dấu hiệu về hô hấp: thở khó, khò khè, ngáp . . . Đối với gà thịt các dấu hiệu hô hấp rõ ràng hơn ở gà đẻ.
– Sản lượng trứng giảm mạnh 30 -55%. Có xuất hiện những quả mỏng vỏ, méo mó, biến dạng, dễ vỡ. . .
– Đối với gà nuôi nhốt còn thấy có hiện tượng sưng phù đầu.
Các dấu hiệu khi mổ khám
Khí quản viêm nhẹ, có xuất huyết nhẹ, có nhiều dịch nhầy ở đường hô hấp trên (có thấy cả trong xoang mũi)
Túi khí mờ, đục.
Khí quản xuất huyết nhẹ, tăng sinh
Có một số trường hợp lòng đỏ trứng bị vỡ bên trong xoang bụng.
Ống dẫn trứng, buồng trứng bị tổn thương nghiêm trọng (xuất huyết, teo buồng trứng)
Trứng mỏng vỏ và nhạt màu
Thận sưng to lồi hẳn lên khỏi lớp dây chằng.
Thận có chứa nhiều muối urat.
Bể thận có chứa nhiều muối urat.
Thận sưng to
IB được đánh giá là biến chủng rất nguy hiểm vì mức độ lây lan nhanh chóng ra toàn thế giới. Một một ổ dịch do IB gây ra có tỉ lệ chết rất cao có thể lên tới 100%.
Thiệt hại trên gà thịt.
Tuổi gà dưới một tháng tuổi trên một tháng tuổi
Tỷ lệ chết 30 % 55 – 75%
Thiệt hại kinh tê 15 – 20% 40 -70 %
Thiệt hại trên gà đẻ trứng.
Với gà đẻ có những thiệt hại về sản lượng trứng tụt mạnh, chất lượng trứng giảm và tỷ lệ trứng loại tăng cao
Thiệt hại nặng nề trên gà đẻ
Đây là một biến chủng mới nên đã có rất nhiều những nghiên cứu để đưa ra những giải pháp để kiểm soát bệnh. Một trong những thành công lớn đó là sản xuất thành công vaccine chủng 4-91 (MSD). Vaccine có hiệu giá bảo hộ rất cao với chủng này và còn có bảo hộ chéo với rất nhiều chủng khác của IBv.